Gayrimenkul piyasası, Türkiye’de hem yatırımcıların hem de vatandaşların en çok ilgilendiği alanlardan biri. Ancak çoğu kişinin gözden kaçırdığı bir gerçek var. Gayrimenkulü 5 yıldan önce satmak, doğmasına neden oluyor. Bu durum, özellikle son yıllarda hızla yükselen konut fiyatlarıyla birlikte daha da önem kazandı. Peki bu vergi nasıl hesaplanıyor?
· Alış bedeli, Yİ-ÜFE verileri esas alınarak satış tarihine güncelleniyor.
· ile arasındaki fark, gerçek kazancı bulmamızı sağlıyor.
· Elde edilen bu tutardan önce mahsup ediliyor.
· ise gelir vergisi tarifesine göre vergilendiriliyor.
Örneğin, bir kişi kasım/2021 tarihinde taşınmazı 300.000 TL’ye satın almış olsun ve kasım/2025 tarihinde taşınmazı 2.500.000-TL bedelle bir başka kişiye satmak istesin. Sözü edilen 300.000-TL, Yİ-ÜFE verilerine göre güncellenir ve günümüzdeki değeri 1.809.802-TL olarak tespit edilir. Günümüz satış bedelinden, alış bedelinin güncel değeri mahsup edilerek 690.198-TL’lik fark elde edilir. ( 2.500.000-TL – 1.809.802-TL = 690.198-TL ) Bu tutardan, 2025 yılı için geçerli olan istisna tutarı ( ki bu tutar her yıl değişir ) mahsup edilerek vergiye tabi matrah elde edilir. ( 690.198-TL – 120.000-TL = 570.197-TL )
En son olarak tespit edilen bu kazanç üzerinden, ( 570.197-TL ) tarifeye göre gelir vergisi dilimlerine göre değer artış kazanç vergisi hesaplanır ki, yukarıdaki örnekte bu vergi 122.953-TL olarak tespit edilmiştir.
Burada kritik nokta şu: 5 yıl kuralı. Eğer gayrimenkul 5 yıldan sonra satılırsa, değer artış kazanç vergisi uygulanmıyor. Bu nedenle yatırımcıların satış zamanlamasını doğru planlaması büyük önem taşıyor.
Bu vergi düzenlemesi, devletin gelir elde etme yöntemlerinden biri olmakla birlikte, vatandaş açısından ciddi bir mali yük anlamına gelebiliyor. Özellikle ekonomik dalgalanmaların yaşandığı dönemlerde, insanlar gayrimenkulünü satmak zorunda kaldığında beklenmedik bir vergiyle karşılaşabiliyor.
Burada yapılması gereken, kamuoyunun bilinçlendirilmesi. Vatandaş, gayrimenkul alırken sadece fiyat artışını değil, satış süresini ve doğabilecek vergiyi de hesaba katmalı. Pek tabii ki vergi daireleri de kamuoyunu aydınlatacak çalışmalar yapmalıdır.