Kira artış oranı neden önemli?
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Ağustos ayı enflasyon rakamları, milyonlarca ev sahibi ve kiracıyı yakından ilgilendiren kira artış oranını da belirledi. Ağustos ayında tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık bazda yüzde 2,04, yıllık bazda ise yüzde 32,95 olarak gerçekleşti. Bu veriler ışığında, eylül ayında sözleşme yenileyecek olan konut ve iş yerleri için uygulanacak kira artış oranı yüzde 39,62 olarak hesaplandı. Bu oran, 12 aylık tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ortalamasına göre belirleniyor.
Ev sahipleri ve kiracılar için hangi oran geçerli?
Uzun süredir devam eden yüksek enflasyon, kira piyasasını da derinden etkilemeye devam ediyor. Yasal düzenlemeler gereği, konut kiralarında uygulanan yüzde 25'lik tavan zam sınırı, iş yerleri için geçerli değil. İş yerleri için kira artış oranı, 12 aylık TÜFE ortalaması esas alınarak belirleniyor. Ağustos ayı verilerine göre bu oran yüzde 39,62 olarak kayıtlara geçti. Bu durum, özellikle kiraya veren işletme sahipleri için önemli bir gelir artışı sağlarken, kiracılar için ciddi bir mali yük oluşturuyor.
Kira artış oranı nasıl hesaplanıyor?
Kira artış oranının hesaplanmasında en temel veri, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan TÜFE verileridir. Yürürlükteki yasalara göre, kira zammı oranı 12 aylık ortalama TÜFE rakamlarını aşamıyor. Bu durum, piyasada fahiş kira artışlarının önüne geçmeyi amaçlasa da, enflasyonun yüksek seyretmesi kiracıların üzerindeki yükü hafifletmeye yetmiyor. Örneğin, kirası 10.000 TL olan bir iş yerinin yeni kira bedeli, yüzde 39,62'lik artışla birlikte 13.962 TL'ye yükselecek.
Kira artışına yasal bir sınırlama var mı?
Konut kiralarındaki fahiş artışların önüne geçmek amacıyla hükümet tarafından getirilen yüzde 25 kira artış sınırı uygulaması, 1 Temmuz 2024 tarihine kadar uzatılmıştı. Ancak bu yasal düzenleme sadece konutları kapsıyor. İş yerleri bu sınırlamanın dışında kalıyor. Bu durum, ticari kira sözleşmelerini doğrudan 12 aylık TÜFE ortalamasına bağlıyor. Kiracılar ve mülk sahipleri arasında sık sık anlaşmazlıklara yol açan bu durum, özellikle büyük şehirlerdeki işletmeler için ek bir risk faktörü oluşturuyor.
Geçtiğimiz aylardaki kira artış oranları nasıldı?
Kira artış oranlarındaki yükseliş eğilimi son birkaç aydır devam ediyor. Temmuz ayında açıklanan ve Ağustos ayı kira artış oranı olarak uygulanan zam oranı yüzde 43,23 olmuştu. Bu rakam, son yılların en yüksek oranlarından biriydi. Eylül 2025 kira artış oranı ise yüzde 39,62 ile bir önceki aya göre hafif bir düşüş gösterse de, hala yüksek seviyelerde seyrediyor. Uzmanlar, enflasyondaki seyrin kira piyasasındaki dalgalanmaları belirlemeye devam edeceğini belirtiyor.
Kiracılar ve ev sahipleri nelere dikkat etmeli?
Kira sözleşmesi yenileme döneminde olan kiracılar ve ev sahipleri, yasal düzenlemeleri ve güncel kira zammı oranlarını yakından takip etmeli. Özellikle iş yeri kiralamalarında, sözleşmelerde belirtilen artış maddeleri büyük önem taşıyor. Taraflar arasında olası uyuşmazlıkların önüne geçmek için sözleşme maddelerinin açık ve net bir şekilde belirlenmesi gerekiyor. Aksi takdirde, anlaşmazlıklar hukuki süreçlere taşınabiliyor.
Enflasyon kira piyasasını nasıl etkiliyor?
Enflasyonun yüksek seyri, sadece kira artış oranlarını değil, aynı zamanda emlak piyasasındaki genel fiyatları da etkiliyor. Konut ve iş yeri satış fiyatlarındaki artışlar, dolaylı olarak kira bedellerini de yukarı çekiyor. TÜFE oranları, kira artışlarının ana belirleyicisi olduğu için, enflasyonla mücadele politikaları kira piyasasının geleceğini de şekillendirecek en önemli faktör olarak öne çıkıyor. Bu durum, hem mülk sahiplerinin hem de kiracıların geleceğe yönelik planlarını etkiliyor.