Kalküta’da son günümüze günaydın diyoruz , kahvaltı ve checkout yapıp , sırt çantamı resepsiyona teslim ediyorum , öğleden sonra tren ile Odisha eyaletinin başkenti Bhubaneswar’a geçecem.Günün planı hazır , hemen metroya atlayıp MG Rd’da inip Marble Palace’a doğru yürüyorum.Kapıya gelince özel bir güvenlik noktası beni karşılıyor, izin belgemi veriyorum , kapıdaki görevliler kuralları sıkıca anlatıyorlar , sarayın bulunduğu alan içinde dışarıda bile olsanız fotoğraf ve video çekmek kesinlikle yasak ayrıca rehberli tura katılmam zorunluymuş.
Marble Palace 19. yüzyıldan kalma bir malikane, müze, konut ve hayvanat bahçesinin bir araya geldiği bir yapı ve 1850 yılında henüz 16 yaşında olan Raja Rajendra Mullick adlı son derece zengin bir Bengalli iş adamı tarafından dünyanın çeşitli bölgelerinden gelen 126 çeşit mermer kullanılarak yaptırılıyor, dikkat ederseniz üç saat önce ziyaret ettiğim çiçek pazarını ve ghat’ı yaptıran kişide Mullick ailesindendi. Yani bu saray özel mülk ,bir kısmı müzeye çevrilmiş ve Mullick ailesinin soyundan gelen kişiler hala bu sarayın bir bölgesinde yaşamlarına devam ediyorlar ,yani öyle elinizi kolunuzu sallayarak girebileceğiniz bir yer değil , buraya girebilmek için izin belgeniz ve pasaportunuz olmak zorunda ,çat kapı kesinlikle giremiyorsunuz. Ön kapıya kadar gidiyorum , ayakkabılarımı çıkartıp rehbere dahil olup sarayı geziyoruz. Fotoğraf ve video konusunda inanılmaz bir takıntı var bu nedenle çok az fotoğraf çekebiliyorum. Rajendra Mullick, zengin bir tüccar olmasının yanı sıra ziyaret ettiği çeşitli yerlerden sanat eserleri toplamaya meraklıymış. Saray ,1830'da İtalya ve Belçika'dan getirilen 76 nadir sanat eserine ev sahipliği yapıyor. Kapı girişindeki devasa bir Japon bronz vazo dikkatimi çekiyor, duvarları süsleyen tam boy Belçika cam aynalar var. Özetle toparlarsam saray merak uyandırdığı kadar görkemlide.
Mermer kaplı salonları, düşünürlerin ve dans eden kızların tozlu heykelleri, Viktorya dönemine ait çok sayıda Belçika cam eşyası, av kupaları ve Murillo, Reynolds ve Rubens'in orijinalleri de dahil olmak üzere birçok sanatsal resimler ile zengin bir içeriğe sahip. Özellikle dikkatimi çeken yerlerden biriside , Napolyon'un Wellington'u yendiğini savaşa atfen yapılan ,heykellerin ve mermer işlemelerin olduğu muhteşem zeminiyle müzik odası oldu. Bunun yanında Balo salonunda, aydınlatmayı yaymak için gümüş cam kürelere sahip büyük mum avize ’de dikkat çekici idi. Rehberli saray gezimiz tamamlandı, dışarıda birkaç maymun ve kuş türüne ev sahipliği yapan mini bir hayvanat bahçesi var , kısaca orayı da gezdikten sonra , rehbere de bahşişi unutmayıp saraydan ayrılıyorum.
Şimdiki hedefim Parasnath Jain Temple.Tapınak Ray Badridas Bahadur tarafından 1867'de inşa ettirilmiş, toplamda dört tapınaktan oluşan bir kompleks. Tapınak çok meşhur bu yüzden Hindistan'ın uzak bölgelerinden gelen dindar Jain ler yıl boyunca buraya akın ediyorlarmış. Kalküta’daki en önemli Jain tapınaklarından birisi burası. Tapınakta bir görevli eşliğinde geziyoruz, ara ara bize bilgi veriyor ,bu arada Jain inancı gereği eğer bir Jain tapınağını ziyaret etmek istiyorsanız üzerinizde deri eşya olarak ne varsa çıkartmak zorundasınız.
Ana tapınak 10. Jain Tirthankara sı, Sri Shitalnath Ji'ye adanmış ve Shitalnathji'nin tanrısı kutsal alanda oturuyor alnı elmaslar ile kaplı. Kuzey yönünde, son Jain Tirthankara sı olan Mahavir'e adanmış 4. tapınak bulunmakta. Tapınağın iç mekanları yüksek kaliteli aynalar ve camlarla dekore edilmiş, tavanlar avizelerle süslenmiş. Zemin de çiçek desenli mermer motifli kaplamalar var.Bu tapınakta mini bir müze var, ayrıca, cam mozaik blokları ve Avrupa tarzı heykeller içeren bir bahçesi de var. Bu tapınağın bir diğer ilginç özelliği de, tapınağın açılışı olan 1867'den beri kutsal alanın içinde sürekli yanan ghee ile beslenen bir lambanın olmasıymış.Tapınak gezim tamamlandı ,Kaotik Kalküta’da bugünkü son noktam Kumartuli olacak ,aslında Bara Bazaar , Dakshineswar Kali Temple ve Belur Math’da listemde mevcuttu ancak vaktim maalesef yetmiyor , daha otele geri dönüp,tekrar Howrah’a geçmem gerekiyor.
Kalküta'nın Kültürel Bölgelerinden birisi olan Banamali Sarkar sokağındaki Kumartuli’ye ulaşıyorum. Çömlekçi mahallesi (Kumar = çömlekçiler ve Tuli = mahalle) anlamına gelen Kumartuli’nin yerleşimi 300 yıldan daha eski olduğu bilgisi var ,daha iyi bir geçim kaynağı arayışıyla bölgeye gelen bir grup çömlekçi tarafından kurulmuş. Günümüzde bilinen yaklaşık 150 aile burada yaşamaktaymış. Buradaki ailelerin temel işi çeşitli festivaller için Tanrı idolleri yapmak. Özellikle Unesco’ya 2021’de dahil olan Durga Puja gibi devasa festivaller için binlerce zanaatkar usta buraya gelip 550 atölyede ihtiyaç olan heykelleri yapıyorlarmış. Öncelikli olarak eğer profesyonel fotoğrafçı iseniz Mritshilpi Samitee ofisinden fotoğraf çekmek için 50 Rupee ödeyip bir bilet almanız gerekiyor, açıkçası mobile telefon içinde gerekiyor mu ? çok emin değilim , ben almadım , bu arada toplanan paralar çeşitli sosyal amaçlar için kullanılıyormuş onu da eklemiş olayım.
Kumartuli'ye doğru giderken, bu yerin dar ve ara sokaklarını görünce insan hayrete düşüyor. Zanaatkârlar aileleriyle birlikte burada yaşıyor ve kliması, vantilatörü, düzgün havalandırması olmayan ve gün ışığının girmesini engelleyen küçük pencereleri ile kendi stüdyolarını kurmuşlar , dolandığım yerler oldukça sıkışık. Sokakta ilerlerken, büyük, küçük ve orta olmak üzere çeşitli boyut ve özelliklere sahip yarı bitmiş idolleri görebiliyorsunuz.Birkaç nesildir kil idol yapım mesleğinde yetenekli çamur heykeltıraşları olan bu ustalar ihtiyaç olan yerlere de heykelleri ihraç edip gönderiyormuş. Kumartuli'deki ustalar dijital dönüşüm ortasında miraslarını sıkı bir şekilde korumaya çalışıyor ancak aldığım bilgilere göre son nesil çömlekçilerin çoğu daha iyi bir geçim sağlamak için farklı alanlara yönlenmeye başlamış.
Dolanır iken ustaların değişik farklı ekipman ve malzemelerini görebiliyorum bu malzemeler , kil, saman, ipler (Hindistan cevizi liflerinden yapılmış), bambu çubukları gibi şeyler. Bir stüdyoya girmeden önce, her zaman izin almak gerekiyor, ustaları çalışırken yakından izlemek için birkaç çömlekçinin yanına oturuyorum, Ustanın biri idolün başını itina ile komple sarıya boyuyor , gözler tamamlanmış ,çalışmalar hızla sürüyor,bir süre daha oturup ,usta ile vedalaşıp ayrılıyorum. Bir pit stop zamanı bu amaçla Tram Tea Shop’a uğrayıp bhaanr cha (kil kupada servis edilen masala çay) 15 Rupeeye sipariş ediyoruz ,çayla birlikte tadını çıkarabileceğiniz çok sayıda bisküvi seçeneği var ,ancak çay benim değerlendirmeme göre biraz vasat kaldı ,ambiyans değişik onun dışında çok bir numara yok , hemen ayrılıyoruz. Zaman kısıtlaması nedeniyle buradan erken ayrılmak zorundayım ve bu alanın tamamının sadece bir kısmını ancak iki saatte keşfedebildik, alan oldukça büyük ve gezmek için daha fazla zamana ihtiyaç var.
Otele geri dönüp, sırt çantalarımızı aldıktan sonra taksi ile hemen Howrah tren istasyonuna doğru hareket ediyorum, yedi km’lik yolu gitmek ve istasyona girmek Kalküta gibi kaotik bir şehir için ciddi sorun , zamanım çok daraldı , istasyon her zamanki gibi arap saçı ,şoföre kenarda durmasını söylüyorum geri kalan mesafeyi yürüyeceğiz ,aşağı yukarı bir km kadar yürüdükten sonra istasyona geliyorum, koşar adımlar ile trenimin olduğu platforma ulaşıp Howrah Vande Bharat Express’ine güç bela binmeyi başarıyorum.Vande Bharat Hint demiryollarının yeni devreye aldığı modern kabinlere sahip trenler ,ancak fiyat olarak normal trenlerinin aşağı yukarı iki kadar bir rakama sahip.
Aşağı yukarı 5.5 saatlik konforlu bir yolculuktan sonra tapınaklar şehri Bhubaneswar JN tren istasyonuna ulaşıyorum. Akşam saat 9 olmuş , otelim yoğun bir trafiğe sahip Cuttack Rd üzerinde ,sırt çantalarımızı yüklenip aşağı yukarı 1.5km yürüdükten sonra otele ulaşıyorum, artık dinlenme zamanı yarın yoğun bir gün bizi bekliyor.
Bir sonraki seyahatnamede görüşmek üzere herkese saygılar. Seyahatlerim ile ilgili güncel paylaşımlara erişmek isterseniz instagram ve youtube ‘da yolbizigozler hesaplarını takip edebilirsiniz.
Not:Bu makale ’de adı geçen yer ve marka isimleri sadece bilgilendirme ve kişisel deneyimi yansıtma amacı ile paylaşılmıştır, reklam değildir.
