Kütahya’’nın geçmişine dair ortaya çıkan birçok tarihi belge bulunuyor. Birinci Meclis Kütahya mebuslarından Yusuf Cemil Bey’in 1918 yılında şehrin durumunu “eğri sokaklar ve köhnelik” olarak anlattığı yazı ve şiirleri ise kentin kaderini en iyi özetleyenler arasında yer alıyor.
Birinci Meclis Kütahya mebuslarından Yusuf Cemil Bey, Kütahya halkının da yıllardır ve günümüzde halen şikayetçi olduğu kent atmosferini ve gelişmişlik seviyesini benzer şekilde aktarmış. Cemil Bey’in Kütahya’nın durumunu anlattığı satırlar okuyanlarda birçok şeyin değişmediğine dair şaşkınlık duygusu yaratırken:
”Acep Nuh gününden mi kalmış dersin
Bozuk kaldırımlı eğri sokaklar
Bir şehrin imarı istenirse buna kim karşı koyar?
Turp tarlalarımız ne güzel parklar, olur idi ama bir alışsanız
El birlik hep birlikte yürekten çalışsanız
Cennete dönerdi köhne Kütahya” dizeleriyle bir asır öncesi kentteki durum aktarılıyor.
Yusuf Cemil Bey Kimdir?
Birinci Meclis Kütahya mebuslarından Yusuf Cemil Bey, Kurtuluş Savaşı'nı veren gazi mecliste yer alarak devletin temellerinin atılmasında görev üstlenmiş bir siyasetçidir. Politikanın yanında dinî-edebî araştırmaları ve şiirleriyle kültür hayatının içinde de yer almıştır. Cemil Bey Kütahya’ya dair izlenimlerini kitap ve günlük olarak paylaşmıştır.