Kuvayı Milliye’yi kim kurdu sorusuna cevap olarak tek bir ismi göstermek mümkün değildir. Çünkü Kuvayı Milliye hareketi tek bir kişinin kararıyla değil; işgaller karşısında tüm halkın bir direniş gösterme gayretiyle başlamıştır.
Kuvayi Milliye; 1. Dünya Savaşı’nın ardından Anadolu’nun işgale uğraması sonucu halk tarafından örgütlenen ve işgalcilere karşı kurulmuş olan bir milli direniş örgütüdür. 1918 ile 1921 yılları arasında etkin olan Kuvayi Milliye; güneyde Fransızlara, doğuda Ermeni ve Rum çete faaliyetlerine, batıda ise Yunan işgaline karşı büyük bir direniş göstermiştir.
Kuvayı Milliye’nin Kuruluş Nedenleri:
Dünya Savaşı sonrası imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması ile Osmanlı ordularının terhis edilmiş olması.
İzmir’in Yunanlar tarafından işgale uğraması.
İtilaf Devletleri’nin ateşkes antlaşmasının arkasından Anadolu’da başlattıkları işgaller.
Osmanlı hükümetinin işgallere karşı olan sessiz tavrı.
Halkın can ve mal güvenliğinin korunmasının gerekliliği.
Kuvayi Milliye Özellikleri
Anadolu’daki işgallere karşı gerçekleştirilmiş olan ilk silahlı direniştir.
İşgallere karşı halkın örgütlenmesi sonucu oluşturulmuştur.
Düzenli bir ordu değildir.
Bölgesel ve yerel oldukları için bir merkeze bağlı değildirler. Sadece örgütlendikleri bölgede faaliyet göstermişlerdir.
Anadolu halkının bağımsızlığa ve özgürlüğe olan düşkünlüğünün bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.
Düzenli ordu kurulana kadar işgalci güçlere ciddi zararlar vermiş ve düzenli orduya zaman kazandırmıştır.
Kuvayı Milliye’nin en ünlü komutanları:
Mustafa Kemal Paşa (Başkomutan) İsmet Paşa (Komutan) Ali Fuat Paşa (Komutan) Demirci Mehmet Efe (Komutan) Yörük Ali Efe (Komutan) Şahin Bey (Komutan) Çerkez Ethem (Komutan) Topal Osman (Komutan)
Nazım Hikmet’in Kuvayı Milliye Destanı’ndan bazı satırlar:
Ateşi ve ihaneti gördük
ve yanan gözlerimizle durduk
bu dünyanın üzerinde.
İstanbul 918 Teşrinlerinde,
İzmir 919 Mayısında
ve Manisa, Menemen, Aydın, Akhisar :
Mayıs ortalarından
Haziran ortalarına kadar
yani tütün kırma mevsimi,
yani, arpalar biçilip
buğdaya başlanırken
yuvarlandılar...
Adana,
Antep,
Urfa,
Maraş :
düşmüş
dövüşüyordu...
Ateşi ve ihaneti gördük.
Ve kanlı bankerler pazarında
memleketi Alaman'a satanlar,
yan gelip ölülerin üzerinde yatanlar
düştüler can kaygusuna
ve kurtarmak için başlarını halkın gazabından
karanlığa karışarak basıp gittiler.
Yaralıydı, yorgundu, fakirdi millet,
en azılı düvellerle dövüşüyordu fakat,
dövüşüyordu, köle olmamak için iki kat,
iki kat soyulmamak için.
NE OKUMALI
Nazım Hikmet, Kuvayı Milliye Destanı
NE İZLEMELİ
Yönetmenliğini Nejat Saydam’ın yaptığı, başrollerini Ulvi Uraz, Sadri Alışık ve Çolpan İlhan’ın oynadığı Kalpaklılar.