Kütahya, tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış, Anadolu’nun köklü şehirlerinden biri. Bu kültürel zenginlik, şehrin her köşesine yayılmış tarihi camiler aracılığıyla gözler önüne seriliyor. Osmanlı ve Selçuklu mimarisinin en güzel örneklerini yansıtan camiler, hem ibadet hem de kültürel miras anlamında büyük önem taşıyor.
Kurşunlu Cami: Osmanlı Ruhunu Yansıtıyor
16. yüzyılda Sadrazam İbrahim Paşa tarafından yaptırılan Kurşunlu Cami, klasik Osmanlı mimarisinin izlerini taşır. Kurşun kaplı büyük kubbesi ile dikkat çeken yapı, iç mekândaki kalem işi süslemeleriyle de öne çıkar. Caminin yanında yer alan medrese ve şadırvan da dönemin sosyal yaşamına dair ipuçları veriyor.
Çinili Cami: Modern Dokunuşla Geleneksel İmaj
Kütahya’nın çini sanatıyla özdeşleşen bir başka ibadethane ise Çinili Cami’dir. 1970'lerde inşa edilen bu cami, tamamen el yapımı Kütahya çinileriyle kaplı cephesiyle modern dönem eserleri arasında dikkat çeker. İç mekânda da çini desenlerinin hâkim olduğu yapı, hem sanat hem ibadet açısından ilgi görmektedir. Ressam ve Neyzen Ahmet Yakupoğlu tarafından 1973 yılında yaptırılmıştır. Yapı tarzı ve süsleme üslubuyla Orta Asya Türk mimarisinden bir esintiyi yansıtır. Sekizgen iki katlı ve tek kubbeli olan yapının içi kalem işi süslemelerle, dışı ise özel üretim mavi Kütahya çinileriyle süslenmiştir. Türk motiflerinin kullanıldığı süslemeleri ve mimarisiyle özgün bir örnektir.
Ali Paşa Cami: Tarihi Çarşının Gözdesi
Şehrin ticaret merkezlerinden biri olan Ali Paşa Çarşısı içerisinde yer alan bu cami, 18. yüzyıl Osmanlı mimarisini yansıtır. Tek kubbeli yapısı, sade ama zarif süslemeleriyle dikkat çeker. Cami, günümüzde hem esnafın hem de turistlerin uğrak noktalarındandır. Kâgir, ahşap çatılı ve kiremit örtülü olan bugünkü cami, külliyenin XIX. yüzyılın sonlarında geçirdiği büyük bir yangından sonra, 1897 yılında mütevellisi Hacı Ömer Efendi tarafından eski biçimine sadık kalınarak yaptırılmıştır.
Dönenler Cami: Tasavvufi Mimarinin Kütahya'daki Kalbi
Kütahya Mevlevihanesi bünyesinde yer alan Dönenler Cami, adını tavan kısmındaki döner kasnağından alır. 14. yüzyılda inşa edilen bu yapı, tasavvufi mimarinin Anadolu’daki nadir örneklerinden biridir. Bugün hem müze hem de ibadethane olarak kullanılan cami, Mevlevilik kültürünü yaşatmaya devam etmektedir. 14'üncü yüzyılda Mevlevihanenin semahanesi olarak inşa edilmiştir. Erken dönem Anadolu Türk mimarisinin özgün örneklerinden olan Kütahya’ nın bu ilk Mevlevihanesi iki kez onarım görmüş ve günümüze semahane ile derviş hücreleri kalmıştır. Bugün cami olarak kullanılan yapı, kareye yakın dörtgen planlı, sekizgen kasnaklıdır. Yapının bitişiğinde ‘‘Kütahya’nın Selçuklu Dönemi Fatihi’’ olarak bilinen İmadüttin Hezar Dinari tarafından yaptırılan mescid Mevlana’nın torunu Ergun Çelebi’ nin buraya defnedilmesi ile Mevlevihanenin türbesi haline gelmiştir.
Yeşil Camii
Kütahya Mutasarrıfı Fuat Paşa tarafından 1905 yılında inşa ettirilen Yeşil cami, mimarisiyle göz kamaştırıyor. Özellikle köşk tipi şerefeli minaresi, şehirdeki tek örnek olma özelliğini taşıyor. 1905 yılında Kütahya Mutasarrıfı olarak görev yapan Fuat Paşa tarafından yaptırılan cami, hem mimari yapısı hem de estetik detaylarıyla dikkat çekiyor. Şehrin merkezinde yer alan bu özel yapı, dönemin sivil mimarlık örneklerinden biri olmasının yanı sıra, dini mimarideki özgün detaylarıyla da öne çıkıyor. Kütahya'nın en bilinen yapılarından biri olan Yeşil Camii, son zamanlarda sosyal medyanın gündeminden düşmüyor. Özellikle caminin merdiven yapısı, sosyal medya kullanıcıları tarafından beğeni yağmuruna tutuldu.
Ulu Camii
Kütahya'nın tam merkezinde yer alan Ulu Cami, 14. yüzyılda Germiyanoğulları Beyliği döneminde inşa edilmiştir. Ahşap direkli yapısıyla dikkat çeken bu cami, Anadolu ahşap cami mimarisinin en güzel örneklerinden biridir. İç mekândaki ince işlemeler ve mihrap süslemeleri, dönemin sanat anlayışını yansıtır. Yıldırım Beyazıt Camii adıyla da bilinir. Yıldırım Bayezid zamanında (1381-1384) yapılmaya başlanmış, 1401 de tamamlanmış, Kütahya’nın en büyük ve en güzel camisidir. Kanuni Sultan Süleyman’ın Rodos seferi sırasında Mimar Sinan tarafından tamir edilmiş olan dikdörtgen planlı avlusuz cami, 1893 yılında II. Abdülhamid Han zamanında büyük onarım görmüş ve kubbeli olarak son şeklini almıştır.