Vücudun kalsiyum ayarı neden bozulur?
İnsan vücudunda kemik sağlığı, sinir iletimi ve kas fonksiyonları için kritik rol oynayan kalsiyum dengesi, oldukça hassas bir mekanizma tarafından yönetilir. Bu sistemi kontrol eden ana yapı ise tiroid bezlerinin arkasında yer alan ve genellikle adı bile bilinmeyen paratiroid bezleridir. Bu bezlerin fazla çalışarak gereğinden fazla parathormon üretmesi, tıp literatüründe hiperparatiroidi olarak tanımlanır ve çoğunlukla başka rahatsızlıklarla karıştırılarak uzun süre tanı konulamaz.
Geçmeyen ağrıların altında bu hastalık olabilir
Açıklanamayan kas ve kemik ağrıları, sürekli yorgunluk, kolay oluşan kemik kırıkları ya da genel bir halsizlik hissi yaşıyorsanız, bunların temelinde kalsiyum dengesizliği olabilir. Sık tekrarlayan böbrek taşları ve basit düşmelerde bile yaşanan kırıklar, paratiroid kaynaklı sorunların en belirgin işaretleri arasında yer alır. Bu durum çoğu zaman farklı hastalıklar sanılarak göz ardı edilir.
Hiperparatiroidi nasıl anlaşılır?
Paratiroid bezleri, vücutta dışarıdan bakıldığında tespit edilemeyecek kadar küçük yapıdadır. Bu nedenle tanı koymak, fiziksel muayene ile mümkün değildir. Kanda kalsiyum ve parathormon düzeylerinin ölçülmesiyle şüphe doğar. Ardından yapılan ultrason, MR ya da sintigrafi gibi görüntüleme yöntemleriyle ayrıntılı tanı koyulabilir. Çoğu hastada hiperparatiroidi, başka bir rahatsızlık araştırılırken tesadüfen fark edilir.
En sık görülen belirtiler neler?
-
Sebebi bilinmeyen halsizlik ve sürekli yorgunluk
-
Kas ve kemik ağrıları
-
Basit travmalarla meydana gelen kemik kırıkları
-
Tekrarlayan böbrek taşı vakaları
-
Aşırı su içme isteği ve sık idrara çıkma
-
Depresyon, unutkanlık, saç dökülmesi, kas krampları
Kalsiyum fazlası da eksikliği kadar zararlı
Paratiroid bezlerinin aşırı hormon üretmesi, kandaki kalsiyum oranının yükselmesine neden olur. Bu da kemiklerden kalsiyum çekilmesine yol açar, kemikler zayıflar ve kırık riski artar. Aynı zamanda yüksek kalsiyum, böbrek taşları, mide sorunları, ruh hali değişimleri ve sinir sistemi bozuklukları gibi birçok sorunu da beraberinde getirir.
Tedavi süreci nasıl işliyor?
Hastalığın kesin tanısı konulduktan sonra, tedavinin temelini genellikle cerrahi müdahale oluşturur. Hormon fazlası üreten paratiroid bezinin alınması, şikâyetlerin kısa sürede ortadan kalkmasına yardımcı olur. Operasyon, tiroid cerrahisine benzer küçük çaplı bir işlemdir. Ameliyat sonrası hastalarda belirgin bir şekilde enerji artışı, ağrılarda azalma ve genel sağlık durumunda iyileşme görülür.
Ne zaman doktora başvurmalı?
Eğer açıklanamayan sırt ve karın ağrıları, sık görülen böbrek taşları, ani gelişen kemik kırıkları ya da sürekli halsizlik gibi şikâyetleriniz varsa, bu durumu göz ardı etmeyin. Basit bir kan testi, vücudunuzdaki kalsiyum dengesizliğini ortaya çıkarabilir. Özellikle 40 yaş üstü bireylerin bu konuda daha dikkatli olması önerilmektedir.