Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi Sosyal Hizmet Bölümü 3. sınıf öğrencileri, Kütahya’da yaşayan görme engelli bireylerin kent içi ulaşımda karşılaştığı sorunları gözler önüne seren çarpıcı bir sunum gerçekleştirdi. Sahadan elde edilen verilerle hazırlanan çalışmada; sesli yönlendirme eksiklikleri, yetersiz yaya geçitleri, engelli kaldırımlar ve sarı kılavuz çizgilerin yokluğu, bağımsız hareketliliğin önündeki temel engeller olarak öne çıktı.
“Ulaşım, bağımsızlığın anahtarıdır”
Programda konuşan Sosyal Hizmetler Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Burcu Hatipoğlu, şehir yaşamının herkes için aynı kolaylıkta olmadığını vurguladı. Hatipoğlu, yönlendirme içermeyen ses kalabalığının görme engelli bireyler için yaşamı zorlaştırdığını belirterek, “Ulaşım yalnızca bir yerden bir yere gitmek değildir; bağımsızlık, güven ve kendi yaşamı üzerinde söz sahibi olabilmektir” dedi.
“Bunlar ayrıcalık değil, temel haktır”
Ulaşımın çocuklar ve yaşlılar için de hayati olduğunun altını çizen Hatipoğlu, durakta hangi aracın geldiğini anlayabilmenin, kavşakta güvenle karşıdan karşıya geçebilmenin ve engellerle karşılaşmadan yürüyebilmenin temel haklar olduğunu söyledi. Öğrencilerin çalışmayı kitaplardan değil, sahada gözlem ve dinleme yoluyla yürüttüğünü belirten Hatipoğlu, erişilebilirliğin sağlanmadığı bir şehirde yaşamın eksik kaldığını ifade etti.
Sarı kılavuz çizgiler yok, risk büyük
Öğrencilerden Ebrar Öncü, sahada incelenen güzergâhlarda sarı kılavuz çizgilere rastlanmadığını belirterek, bunun görme engelli bireylerin bağımsız hareketini ciddi biçimde kısıtladığını dile getirdi. Öncü, merkez sokak ve caddelerin tamamında bu uygulamanın yaygınlaştırılması gerektiğini vurguladı.
“Amacımız toplumsal farkındalık”
Araştırmanın amacını anlatan öğrenci Sude Albeni, Kütahya merkez sokaklarındaki sorunları tespit ederek farkındalık oluşturmayı hedeflediklerini söyledi. Albeni, görme engelli bireylerin yaşamını kolaylaştıracak somut çözüm önerileri geliştirdiklerini kaydetti.
Sivil toplumdan güçlü destek
Programa Altı Nokta Körler Derneği üyeleri de katıldı. Hatipoğlu, dernek üyelerini “şehrin gerçek kullanıcıları ve en önemli bilgi kaynakları” olarak nitelendirerek, küçük düzenlemelerin büyük farklar yaratabileceğine dikkat çekti.
Belediyeden takvimli müjde
Kütahya Ulaşım Hizmetleri Müdürü, yapılacak projeleri kamuoyuyla paylaştı. Buna göre:
-
Toplu taşıma biniş makineleri, görme ve işitme engelliler için erişilebilir hâle getirilecek.
-
Duraklara mobil sistemlerle uyumlu sesli ve görüntülü uyarılar kurulacak.
-
Mart 2026’dan sonra otobüs içlerinde sesli anons ve uyarı sistemleri devreye alınacak.
-
2026’nın ikinci çeyreği itibarıyla trafik ışıklarında sesli sistemler hedefleniyor.
-
Kaldırım ve kılavuz çizgi düzenlemelerinde mevzuata uygunluk esas alınacak; şikâyetlere hızlı müdahale edilecek.
Ortak mesaj: Erişilebilirlik herkes içindir
Akademisyenler, öğrenciler, sivil toplum ve yerel yönetimin bir araya geldiği program, erişilebilirliğin yalnızca görme engelliler için değil; toplumun tamamı için yaşamsal bir gereklilik olduğunu bir kez daha ortaya koydu. Hedef; Kütahya’da görme engelli bireylerin bağımsız, güvenli ve eşit biçimde şehir yaşamına katılımını sağlayacak uygulamaların hızla hayata geçirilmesi.