Kış aylarında gün ışığının azalması, vücudun biyolojik saati olarak bilinen sirkadiyen ritmi doğrudan etkiler. Bu değişim, özellikle serotonin ve melatonin hormonlarının dengesini bozarak duygu durum üzerinde belirgin etkiler oluşturur. Serotonin seviyesindeki düşüş, kişinin kendini daha mutsuz, isteksiz ve enerjisiz hissetmesine neden olurken; melatonin hormonundaki artış uyku hali ve yorgunluk hissini artırır. Uzmanlar, bu durumun özellikle Aralık ve Ocak aylarında daha belirgin hale geldiğini ifade ediyor.
PARKHAYAT Kütahya Hastanesi Uzman Psikolog Öykü Demirhan, kış aylarında birçok kişinin kendisini “hiçbir şey yapmak istemeyen”, “sürekli yorgun hisseden” ya da “devamlı uyku ihtiyacı duyan” bir ruh hali içinde bulduğunu belirtir. Demirhan, bu belirtilerin birkaç hafta boyunca devam etmesinin profesyonel destek gerektiren bir tabloya işaret ettiğini vurguladı.
PSİKOLOJİK DAYANIKLILIĞI ARTIRMAK MÜMKÜNDÜR
Uzman Psikolog Öykü Demirhan, kış aylarında ruh sağlığını korumak ve psikolojik dayanıklılığı artırmak için bilimsel olarak etkisi kanıtlanmış yöntemler bulunduğunu ifade ederek şu önerilerde bulundu;
GÜN IŞIĞINDAN OLABİLDİĞİNCE FAYDALANIN
Kapalı havalar kış mevsimine damgasını vursa da, gün içerisinde kısa süreli de olsa güneş ışığından faydalanmak büyük önem taşır. Sabah saatlerinde yapılan kısa bir yürüyüş bile serotonin seviyesini artırır ve ruh halini olumlu yönde etkiler. Uzmanlar, gün ışığına maruz kalmanın psikolojik iyilik hâlinin temel unsurlarından biri olduğunu belirtiyor.
DÜZENLİ EGZERSİZ YAPIN
Egzersiz, mutluluk hormonu olarak bilinen endorfinin salgılanmasını artırır ve stres seviyesini düşürüyor. Uzmanlara göre haftada en az üç gün, 30 dakikalık yürüyüşler zihinsel dayanıklılığı artırmak için yeterli oluyor. Soğuk hava nedeniyle dışarı çıkmak istemeyenler için evde yapılan egzersizler de önemli faydalar sağlıyor.
UYKU DÜZENİNİZİ KORUYUN
Kış aylarında artan melatonin seviyesi, daha fazla uyuma isteğine yol açıyor. Ancak aşırı uyuma ya da geç saatlerde uyuma, sirkadiyen ritmi daha da bozar. Uzman Psikolog Öykü Demirhan, uyku düzeninin sabit tutulmasının günlük ruh hali üzerinde doğrudan olumlu etkiler yarattığını ifade ediyor.
SOSYAL İLİŞKİLERİNİZİ GÜÇLENDİRİN
Kış aylarında insanlar daha çok evde vakit geçirir ve sosyal aktiviteler azalır. Bu durum yalnızlık hissini artırır ve ruh sağlığını olumsuz etkiliyor.. Uzman Psikolog Öykü Demirhan, “En yakın arkadaşınızla yapılan kısa bir sohbet bile zihinsel yükleri azaltır ve kişiyi daha güçlü kılar.” diyerek sosyal etkileşimin önemine dikkat çekiyor.
DENGELİ BESLENMEYE ÖZEN GÖSTERİN
Ruh sağlığı ile beslenme arasında güçlü bir ilişki bulunuyor. Omega-3 yağ asitleri, B vitaminleri, magnezyum ve protein açısından zengin besinler serotonin üretimini destekliyor. Uzmanlar; balık, yeşil yapraklı sebzeler, tam tahıllar ve kuruyemişlerin düzenli tüketilmesini öneriyor. Ayrıca kış aylarında yaygın görülen D vitamini eksikliği için doktor kontrolünde takviye alınması gerekiyor.
STRES YÖNETİMİ TEKNİKLERİNİ KULLANIN
Meditasyon, nefes egzersizleri ve kısa mola uygulamaları zihinsel rahatlamayı artırır ve stres seviyesini azaltıyor. Uzman Psikolog Öykü Demirhan, özellikle iş temposu yoğun olan bireylerin gün içerisinde yalnızca birkaç dakikalık nefes egzersizi yapmasının bile psikolojik dayanıklılığı güçlendirdiğini belirtti.
PROFESYONEL DESTEKTEN ÇEKİNMEYİN
Mevsimsel duygu durum değişiklikleri bazı kişilerde günlük yaşamı olumsuz etkileyecek boyutlara ulaşıyor. Uzmanlar; uzun süren çökkünlük, motivasyon kaybı, aşırı uyuma isteği, iştah değişiklikleri ve sosyal geri çekilme gibi durumlarda bir uzmana başvurulmasını önerdi.
ÇOCUKLAR VE YAŞLILAR DAHA HASSAS OLUR
Uzman Psikolog Öykü Demirhan, kış aylarında ruh hali değişikliklerinin yalnızca yetişkinleri değil, çocukları ve yaşlı bireyleri de etkilediğini ifade etti. Bu grupların daha hassas olduğunu belirten Demirhan, çocuklar için oyun ve hareketin artırılmasının, yaşlı bireyler için ise sosyal bağların güçlendirilmesinin psikolojik dayanıklılığı korumada önemli rol oynadığını vurguladı.
Uzman Psikolog Öykü Demirhan, kış mevsiminde ruh sağlığına ilişkin şu değerlendirmede bulunur: “Aralık ayıyla birlikte başlayan karanlık ve soğuk günler yalnızca fiziksel sağlığı değil, ruhsal sağlığı da etkiler. Ancak küçük ve düzenli adımlarla psikolojik dayanıklılığı artırmak mümkündür. Ruh sağlığı, genel sağlığın ayrılmaz bir parçasıdır. Ruh sağlığını korumak, kış aylarını daha sağlıklı ve dengeli geçirmeyi sağlar.” ifadelerini kullandı.
