Türkiye genelindeki semt pazarlarında nakit taşıma dönemi sona eriyor. Ticaret Bakanlığı ve TESK’in ortak kararıyla, 15 Ağustos 2025 itibarıyla tüm pazarlarda POS cihazı kullanımı zorunlu hale geliyor. Böylece vatandaşlar kredi veya banka kartlarıyla pazarlarda alışveriş yapabilecek. Ancak pazar esnafı bu düzenlemenin ekstra maliyet getireceği ve fiyatlara zam olarak yansıyacağı düşüncesinde.
Pazarcı Esnafı Ek Maliyetlerden Endişeli
Dumlupınar Gazetesi olarak Kütahya’daki semt pazarlarında pazar esnafına mikrofon uzattık. Esnaf, POS cihazı zorunluluğunun hem ekstra maliyet getireceğini hem de ekonomik zorluk yaşayan pazarcıların durumunu daha da zorlaştıracağını belirtti.
Bir pazarcı, “Bankalar zaten paramızı çalmaya çalışıyor. Pazarcıların çoğu basit usulde. Kıt kanaat geçiniyor. POS ile deftere geçince maliyetler, masraflar artacak. Üstelik paranın 10 gün bankada kalması bizi zor durumda bırakacak. Pazarcı parasını hemen kullanmak zorunda” dedi.
“Bankalar Sürekli Paramızı Çalmaya Çalışıyor”
Bir pazarcı esnafı, yeni uygulamanın pazarcıya yük getirdiğini şu sözlerle ifade etti:
“Zaten bankalar sürekli paramızı çalmaya çalışıyor. Düzene sokmaya çalışıyorlar. Bir yandan da alıyorlar, gidiyorlar. Paramızı kullanıyorlar. Sadece bu kadar. Pazarcı esnafına tamamen yük. Neden yük? Şimdi pazarcıların çoğu basit usulde.
Zaten kıt kanaat geçiniyor. Basit usulden deftere geçecekler. Deftere geçtiği zaman maliyetler artacak, aylık masraf ücretleri artacak, hepsi artacak.
Artı para 10 gün bankada kalacakmış. Yani sıfır faiz diye bas bas bağırıyorlar ya, sıfır faiz. Sıfır faizle zaten günde bankaya bıraktığım paraya yine sıfır faiz veriyor yani.
Bunun pazarcıya hiçbir faydası yok. Artısı yok, eksisi var daha çok. Pazarcı 10 Gün değil, ertesi gün parayı alması lazım. Bu pazarcının çoğu peşin parayla gidiyor, mal alıyor. Daha doğrusu parasını bulamıyor. Ondan bundan borç para alıyor, gidiyor malını alıyor.
Geliyor burayı açacak ki ertesi gün gidip tekrar o malı alabilsin, yerine koyabilsin.
Bankada 10 gün para kalsın, banka kullansın… Bu tamamen bankalara fayda yani. Hangi banka olursa olsun, bankaya fayda. Başka hiç kimseye fayda değil.”
“Kalabalık Şehirlerde İşler Kolay, Bizim İçin Zor”
Başka bir esnaf ise uygulamanın büyük şehirlerde işe yarayabileceğini söylerken, “Yani kalabalık şehirlerde, Antalya gibi, İzmir gibi, burada da kullanılabilir aslında. Ama KDV falan kestiği için biz pazarcılara zor olur. Zaten kazandığımız para az bir para.
POS cihazıyla da geçtiğimiz sürece yeterli miktarda para kazanamayız. Yansır. Fiyat olarak artış olur tabii. şimdi o sistem gelirse markettekiler buraya kayar, çünkü taze ürün alacak sonuçta. Ama dediğiniz gibi fiyatlara da zam gelebilir.
Yapacak bir şeyimiz yok. Hayırlısı neyse onu yapalım. Satışlar artar mı Bilmiyorum yani. Vatandaşın durumuna göre. Mesela kavunu satıyoruz burada, yarım, çeyrek satıyoruz. Altmış lira, yetmiş lira… Herkesin kapasitesine göre.” dedi.
“Ufak Esnafın Kazancı Düşük, Kartla Satış Zor”
“Ya bilemem yani. Biz ufak esnaf olduğumuzdan burada 20 liraya 30 liraya uğraşıyoruz. 20 TL ile uğraşıyoruz yani. Yani TL’lik, liralık malzeme satıyoruz burada. Bir tane kavun artıyoruz, altmış lira, otuz lira, kırk lira geliyor.
Yani vatandaş nasıl olur? Biz esnaf olarak nasıl yapabilir miyiz?” diyerek küçük ölçekli satışlarda kartla ödeme zorluklarına dikkat çekti.
“POS Cihazı Esnaf İçin Gerekli, Taze Ürün Avantajımız”
Bir diğer esnaf ise olumlu bakıyor:
“Çok iyi olur ya esnaf için. Lazım yani. Elektrik olarak, şarj için öyle Pazar yerlerinde öyle bir altyapınız yok da… İllaki düşünmüşlerdir. İlla ki hem vatandaşı markete yönlendirmekten kurtulmuş oluruz. Pazar esnafı için çok iyi olur yani POS cihazı. Şu anda pazarlar marketlerden daha iyi. Daha da üstün yani. Taze, günlük tazesi geliyor. Mesela karpuzları kapının önüne koyuyorlar, akşama kadar egzoz dumanı bilmem ne.
Müşterilere beş lira altı lira yapıyorlar ama pazarda daha tazesi oluyor. Günlük halden alıyoruz. Zaten halden günlük geliyor.
Pazartesi, çarşamba, perşembe her hafta halimize araba giriyor. Güzel, gayet de. Hem ucuz mal…
Ya biraz daha geçsinler. Aldığı fiyata da sattığımız oluyor. Gayet de uyumlu yani pazarlarımız.
Bozuk para sıkıntısı yaşıyoruz. Kredi kartı bunun önüne geçmiş olsun. Kredi kartı biraz daha önüne geçti.
Biraz da marketleri de yönlendirmeyeceğiz. Herkesi pazara bekliyoruz arkadaşlarımızla.
Şunu unutmasınlar: Pazarda taze, markette bayat. Biz bu kadar iddialıyız yani.
Marketlerde haftalarca bekliyor mal. Ayırıyorlar falan bir şeyler yapıyorlar ama beklemiş mal. Tazesi her zaman makbuldür.”
“Masraflar Artar, Ürün Fiyatları Yükselir”
Son olarak, bazı esnaf POS cihazlarının getirdiği masrafların ürün fiyatlarına yansıyacağı görüşünde:
“Bugünlerde masraf yükselir. Masraf yükselir, mal yükselir. Çünkü POS’larda masraf alıyor. Bu kadar basit. POS şimdi masraf diyor. Bizim bir arkadaş mesela toptan veriyor, o bile POS alamıyor.
Kütahya POS alamaz. Bizim buraya daha gelmez. Büyük yerlerde olur. Buralara tek tük gelir. Bu da masraflı. Yüksek. Masraf yüksek kardeşim. Yani mala, ürüne yansır. Şahsım adına mesela iki kasa, üç kasa satamıyor. İki kasa satıyoruz. Bunun şeyi ne olacak? Mazot kaç para olmuş? Yüzde yirmi daha artar kardeşim. Bak her kımıldadığında Devletin şu an vallahi başı boş. Onu söyleyeyim sana. Kimse bakmıyor.
Herkes bir şeyler söylüyor. Akşam bir kanalda izledim, kimse çıkar yol bulamıyor. Bu fiyatlar daha yükselir. Çok aşırı yükselir. Onu söyleyeyim sana.
Domatesi, biberi boş ver. Sebzeyi boş ver. Gıda… Sudan tut, yağdan tut. Göreceksin birkaç gün sonra.”
