Kütahya’da tarihi eserlerin önemli parçalarından olan çeşmeler, son dönemde suyun azalması ve çevre kirliliği nedeniyle dikkat çekici bir değişim yaşıyor. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün geçtiğimiz aylarda yayımladığı rapora göre, kentte yağışlar mevsim normallerinin yüzde 33 altına düştü. Barajlardaki doluluk oranları kritik seviyelere inerken, bu durum tarihi çeşmelerin de akışını etkiledi.
Barajlarda Düşüş, Çeşmelerde Sessizlik
2024 yılı Temmuz verilerine göre Kütahya’daki barajların doluluk oranları yüzde 18 ile 96 arasında değişti. Mayıs 2024’te Kayaboğazı Barajı yüzde 96, Enne Barajı yüzde 90, Çavdarhisar Barajı yüzde 73, Beşkarış Barajı ise yüzde 34 doluluk oranına sahipti. Dumlupınar Gazetesi ekibi, kentteki tarihi çeşmeleri gezerek su akışının ne durumda olduğunu yerinde gözlemledi. Bazı çeşmelerin az akan, bazılarının ise tamamen susmuş olduğu görüldü.
Çöp ve Doğa Kirliliği Kuraklığı Besliyor
Vatandaşların bir kısmı çeşmelerin su kaybını iklim değişikliğine bağlarken, bir kısmı da çevre kirliliğinin etkisini vurguladı. Çeşme çevrelerinde biriken çöpler ve bakımsız görüntüler, hem görsel kirlilik yaratıyor hem de su kaynaklarının kirlenmesine zemin hazırlıyor. NOAA İklim Programı Ofisi destekli araştırmalara göre, insan faaliyetleri sonucu oluşan sera gazları ve çevre kirliliği, kuraklıkların süresini ve şiddetini artırıyor.
Vatandaş Görüşleri İkiye Bölündü
Bazı Kütahyalılar, “Eskiden çeşmeler lüpür lüpür akardı, şimdi damla damla. Kar yağmıyor, yağmur yağmıyor. İklim değişti, ilerisi kötü” derken; bazıları ise “Kütahya’da hiç su eksilmedi. Saadettin Camii çeşmesinin suyu yazın artar, kışın azalır” diyerek kuraklık yaşanmadığını savunuyor.
Kirlilik ve Kuraklık Birbirini Tetikliyor
Uzmanlar, suyun azalmasının kirliliği artırdığını, kirliliğin ise su kaynaklarının azalmasına neden olduğunu vurguluyor. Kütahya’daki plastik atıklar, düzensiz çöp bırakma ve bakım eksikliği, hem tarihi çeşmelerin hem de kentin su mirasının geleceğini tehdit ediyor.
