Dijital vergi dairesi ile yeni dönem
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın dijital dönüşüm vizyonu kapsamında Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından geliştirilen sistemler, klasik bürokratik süreçlerin büyük kısmını ortadan kaldırıyor. İnternet erişimi olan herkes, Dijital Vergi Dairesi üzerinden günün her saatinde beyanname gönderebiliyor, ödeme yapabiliyor ve dilekçe verebiliyor.
Geçtiğimiz yıl bu platforma 362 milyon kez giriş yapılırken, 12 milyon dilekçe ve bildirim elektronik ortamda işlendi. Ayrıca 111 milyon beyanname mükellefler tarafından çevrim içi gönderildi. Başkanlığın sunduğu imkanlarla e-Fatura, e-İrsaliye, e-Makbuz ve e-Dekont uygulamaları da yaygınlaştı. Sadece 2024 yılında dijital ortamda 17,8 milyar belge düzenlendi.
Bürokrasi azalıyor, işlemler hızlanıyor
Vergi dairelerinde yürütülen pek çok işlem artık tamamen elektronik ortama taşınıyor. Tahakkuk, tahsilat, haciz, tebligat ve yazışmalar sistem üzerinden yürütülerek hem mükellefler hem de kamu kurumları için zaman tasarrufu sağlanıyor.
Her yıl milyonlarca kez düzenlenen ödeme emri, ihbarname, haciz varakası ve düzeltme fişleri de elektronik belgeye dönüştürülüyor. İlk etapta ödeme emirleri e-belge olarak düzenlenmeye başlarken, ihbarnamelerin de bu yıl içinde dijital sisteme geçmesi planlanıyor.
Mükellefler ayrıca, borç durum yazısı ve mükellefiyet durum belgesi gibi belgeleri de anında sistem üzerinden alabiliyor. Bu belgeler, yapay zeka destekli otomasyon sayesinde talep edilmesinden birkaç saniye sonra mükellefin ekranına düşüyor.
Yapay zeka ile tam otomatik süreç
Bakanlığın yeni adımlarından biri de, vergi işlemlerinde robotik süreç otomasyonu (RPA) ve yapay zekanın aktif olarak devreye alınması. İnsan eliyle yapılan düzeltme fişi ve vergi-ceza ihbarnameleri artık yazılım tarafından otomatik hazırlanıyor.
Örneğin, mükelleflerin pişmanlıkla verdiği ancak 15 gün içinde ödenmeyen beyannameler için düzenlenmesi gereken fişler, hiçbir personel müdahalesi olmadan sistem tarafından oluşturuluyor. Böylece işlemler saniyeler içinde tamamlanıyor ve kamu gelirlerinin tahsilat süreçleri hız kazanıyor.
Hatalar en aza indiriliyor
Yeni sistem, yalnızca hız değil aynı zamanda güvenlik ve doğruluk da sağlıyor. Manuel işlemlerden kaynaklanan insan hatalarının önüne geçilirken, mükelleflerin vergi dairelerinde sıra beklemesi de tarihe karışıyor.
Gelir İdaresi, yapay zekayı yalnızca otomatik belge üretiminde değil, aynı zamanda özelge taleplerinde de devreye almayı hedefliyor. Vergi uygulamalarında mükelleflerin yaşadığı tereddütlere hızlı ve doğru yanıt verilmesi için yapay zekadan yararlanılacak.
Bakan Şimşek’ten açıklama
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yapılan çalışmalara ilişkin yaptığı değerlendirmede şu ifadeleri kullandı:
“Başkanlığımız, vergi dairelerindeki işlem ve süreçleri analiz ederek otomatikleştirilebilecek tüm adımlar için çalışmalarını sürdürüyor. Yapay zeka destekli bu projeler, hem hizmet kalitesini artırıyor hem de bürokratik engelleri ortadan kaldırıyor. Sınırlı sayıdaki insan kaynağımızı daha verimli süreçlerde kullanmayı hedefliyoruz.”
