Gss borçları için kritik adım yürürlüğe girdi
Kamuoyunda 11. Yargı Paketi olarak bilinen kapsamlı düzenleme, yayımlanmasının ardından resmen yürürlüğe girdi. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen ve Türk Ceza Kanunu ile bazı kanunlarda değişiklik öngören paketle birlikte, milyonlarca vatandaşı ilgilendiren önemli bir borç kalemi tamamen ortadan kaldırıldı. Buna göre, 1 Ocak 2016 tarihinden önceye ait ödenmemiş genel sağlık sigortası prim borçları, gecikme cezası ve gecikme zammı dâhil olmak üzere tamamen silindi.
Bu adım, özellikle uzun süredir gss borcu nedeniyle sağlık hizmetlerine erişimde sıkıntı yaşayan vatandaşlar için kritik bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
Hangi gss borçları silindi?
Yürürlüğe giren düzenleme, yalnızca belirli bir dönemi kapsıyor. Buna göre, 2016 yılı öncesine ait ve bugüne kadar tahsil edilememiş genel sağlık sigortası primleri ile bu borçlara eklenen tüm feri alacakların tahsilinden vazgeçildi. Devlet, söz konusu borçları tamamen sildi.
Ancak düzenlemede önemli bir detay da yer aldı. Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce, bu kapsamdaki borçlarını ödemiş olan vatandaşlara herhangi bir iade ya da mahsup yapılmayacak. Yani ödeme yapanlar için geriye dönük bir hak doğmuyor.
Yaklaşık 1,5 milyon kişi borç yükünden kurtuldu
Yapılan hesaplamalara göre düzenlemeden 1 milyon 477 bin kişi doğrudan yararlanacak. Silinen toplam borç tutarı ise yaklaşık 3,2 milyar lira olarak açıklandı. Bu rakam, gss prim borçlarının yıllar içinde ne denli büyük bir yük haline geldiğini de gözler önüne seriyor.
Borçların silinmesiyle birlikte, kamuya olan yükümlülükleri nedeniyle zorlanan vatandaşların önündeki engeller kaldırılmış oldu. Özellikle gelir durumu sınırlı olan kesimler için bu adımın ekonomik ve sosyal rahatlama sağlaması bekleniyor.
Düzenlemenin gerekçesi ne?
Kanun teklifinin gerekçesinde, düzenlemenin amacı açık ifadelerle anlatıldı. Buna göre hedef; prim ödeme yükümlüsü olan vatandaşlara ödeme kolaylığı sağlamak, daha önce çıkarılan yapılandırma kanunlarından yararlanamayan ya da yararlanmasına rağmen borcunu kapatamayan kişilerin yükünü hafifletmek.
Aynı zamanda, sağlık hizmetlerine erişimin kolaylaştırılması da temel amaçlar arasında yer aldı. Yetkililer, borç baskısının ortadan kalkmasıyla birlikte vatandaşların sağlık sistemine daha rahat dâhil olabileceğini vurguluyor.
Gss primleri neden yeniden gündemde?
Borç silme kararı, gss prim tutarlarında yaşanan artışların hemen ardından geldi. 21 Kasım’da yapılan düzenleme ile, brüt asgari ücret üzerinden hesaplanan gss prim oranı yüzde 3’ten yüzde 6’ya çıkarıldı. Bu değişiklik, prim tutarlarının kısa sürede iki katına yakın artmasına neden oldu.
Yapılan hesaplamalara göre:
-
Daha önce 780 TL olan aylık gss primi 1.560 TL’ye yükseldi.
-
Asgari ücretteki artışın da yansımasıyla, 1 Ocak itibarıyla güncel gss primi 1.981 TL olarak belirlendi.
Bu tablo, özellikle geliri asgari ücret seviyesine yakın olan vatandaşlar için gss primlerini yeniden tartışma konusu haline getirdi.
Gss nedir, kimleri kapsar?
Genel Sağlık Sigortası (gss), Türkiye’de ikamet eden ve herhangi bir sosyal güvencesi bulunmayan kişilerin sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesini amaçlayan bir sistem olarak uygulanıyor. Sistem; belirli koşullar altında öğrencileri, işsizlik ödeneği alanları ve gelir testinde belirlenen sınırın üzerinde geliri bulunan vatandaşları kapsıyor.
Gelir testine göre prim ödeme yükümlüsü sayılan kişiler, aylık gss primlerini kendileri yatırmak zorunda kalıyor. Bu nedenle yıllar içinde oluşan borçlar, birçok vatandaş için ciddi bir sorun haline gelmişti.
