Yeni tarife limiti neden düşürüldü?
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) aldığı son kararla meskenlerde yıllık elektrik tüketim limiti 2026 yılı itibarıyla 4 bin kilovatsaat olarak yeniden düzenlendi. Bu adım, yüksek tüketimli abonelerin Son Kaynak Tedarik Tarifesi (SKTT) kapsamına alınmasını kolaylaştıracak ve piyasadaki rekabeti artıracak bir dönüşüm olarak değerlendiriliyor. Türkiye genelinde yaklaşık 43 milyon mesken abonesi bulunurken, yeni düzenlemeyle bu abonelerin yüzde 6’sı, yani 2,5 milyona yakını, yüksek tüketim grubuna dahil olacak.
SKTT, tüketim eşiğini aşan abonelere maliyet bazlı, dinamik bir tarife modeli sunuyor. Bu sayede tüketim düzeyi yüksek olan kullanıcıların maliyetleri şeffaflaştırılarak piyasa koşullarına daha uygun fiyatlandırma yapılması hedefleniyor.
Serbest tüketici hakkı ne sağlıyor?
Elektrik piyasasında serbest tüketici statüsü, abonelere kendi tedarikçisini seçme ve ikili anlaşmalar yapabilme imkânı tanıyor. Böylece tüketici, yalnızca görevli tedarik şirketine bağlı kalmıyor; farklı tedarikçilerden teklif alarak maliyet avantajı elde edebiliyor.
Ancak serbest tüketici hakkına sahip olmasına rağmen ikili anlaşma yapmayan abonelerin elektriği, bulundukları bölgedeki görevli şirket tarafından SKTT kapsamında sağlanıyor. Bu noktada fiyatlandırma; ulusal tarife, tüketim düzeyi, piyasa maliyetleri ve serbest piyasadaki fiyat hareketlerine göre değişiklik gösteriyor.
Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği'ne göre hazırlanan fiyat karşılaştırma tabloları, abonelere tedarikçilerin sunduğu teklifleri SKTT ve perakende tarifeleriyle karşılaştırarak daha şeffaf bir değerlendirme yapma imkânı tanıyor. EPİAŞ’ın devreye aldığı dijital teklif–anlaşma platformu sayesinde piyasadaki şeffaflık daha da güçleniyor.
Yeni düzenleme kimler için avantaj yaratıyor?
Enerji sektöründe faaliyet gösteren Minas Enerji ve Teknoloji Çözümleri AŞ Genel Müdürü Ümit Kılıç, özellikle orta ve büyük ölçekli işletmelerin tedarikçi seçme hakkı sayesinde önemli avantajlar elde ettiğini vurguladı.
Kılıç, şu değerlendirmede bulundu:
“Tedarikçi seçebilmek işletmelere maliyet ve risk yönetiminde çok net avantaj sağlıyor. Doğru tasarlanmış bir sözleşmeyle SKTT’ye kıyasla çok daha ciddi tasarruf elde edilebiliyor.”
Kılıç’a göre yıllık tüketimi düşük işletmeler için fark sınırlı kalsa da sanayi bölgeleri, büyük ticarethaneler ve zincir mağazalar için avantaj çok daha belirgin hâle geliyor. Ancak birçok işletme farkında olmadan yaptığı sözleşmeler nedeniyle bu avantajdan yararlanamıyor.
Tedarikçi değiştirme eğilimi neden hızlandı?
EPİAŞ verileri, piyasada serbest tüketici hakkını kullanma eğiliminin hızla arttığını gösteriyor.
-
Ocak ayında serbest tüketici hakkını kullanan abone sayısı: 224.650
-
Kasım ayında bu sayı: 801.270
Aynı dönemde hakkı kullanmayanların sayısı 3,94 milyondan 3,55 milyona düştü. Bu veriler, tedarikçi değiştirme oranının yükseldiğini açıkça ortaya koyuyor.
Ümit Kılıç, sahada da benzer bir tablo bulunduğunu belirterek OSB’lerde ve yüksek tüketimli işletmelerde SKTT bilgilendirmeleri sonrası teklif taleplerinde ciddi artış yaşandığını söyledi.
Tedarikçi seçiminde hangi kriterler önemli?
Kılıç’a göre elektrik tedarikçisi seçiminde yalnızca fiyat değil, sözleşme koşulları da kritik öneme sahip. İşletmelerin özellikle şu başlıklara dikkat etmesi gerekiyor:
-
Tüketim taahhüdü ve tolerans bandı
-
Erken fesih hükümleri
-
Otomatik uzama maddeleri
-
Fiyat uyarlama formülleri
-
Teminat şartları
-
Ödeme vadeleri
Kılıç, özellikle tüketim taahhüdündeki küçük ifadelerin bile yıl sonunda ciddi ek maliyet doğurabileceğini, belirsiz erken fesih maddelerinin serbest tüketici mekanizmasını fiilen kilitlediğini söyledi.
Piyasa Takas Fiyatı (PTF), YEKDEM veya döviz kuru gibi endekslerin sözleşmede açık şekilde tanımlanması gerektiğini belirten Kılıç, “PTF’ye endeksli” ibaresinin tek başına büyük yorum farklarına yol açabileceğini vurguladı.
Yeni model ne zaman yürürlüğe giriyor?
Son kaynak tüketim limitleri 2018’den bu yana her yıl yeniden belirleniyor. Mesken aboneleri 2018–2024 döneminde yüksek limitler nedeniyle düşük tüketimli son kaynak tüketicisi sayıldığı için ulusal tarifeden yararlanmaya devam etmişti.
2025’te yıllık 5 bin kWh olarak uygulanan limit, 1 Ocak 2026 itibarıyla 4 bin kWh seviyesine düşürülecek. Böylece daha fazla abone serbest tüketici statüsüne geçebilecek ve tedarikçi seçme imkânı genişlemiş olacak.
Yeni modelle birlikte piyasada rekabetin artması, fiyatların daha şeffaf hâle gelmesi ve abonelerin daha bilinçli tercihler yapması bekleniyor.
