İban Transferlerinde Yeni Kurallar Neler?
Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı MASAK, finansal şeffaflığı artırmak ve kayıt dışı para akışını sınırlandırmak için para transferlerinde kapsamlı bir düzenleme hazırladı. Yeni tebliğ taslağı, özellikle yüksek meblağlı EFT, havale ve nakit işlemlerine sıkı kontrol getiriyor.
1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek uygulama kapsamında artık belirli tutarın üzerindeki her transfer için açıklama zorunlu olurken, belirli seviyelerin üstünde ise detaylı belge beyanı talep edilecek.
Kademeli Beyan Sistemi Nasıl İşleyecek?
Yeni düzenleme, transfer tutarına göre üç aşamalı bir beyan mekanizması öngörüyor. Buna göre bankalar, işlem sırasında müşteriye açıklama veya form doldurma seçenekleri sunacak.
200 bin TL – 2 milyon TL Arası İşlemler
Bu aralıkta yapılan transferlerde kullanıcıdan işlemin nedenine ilişkin kısa ve net bir açıklama istenecek.
Bankalar tarafından onaylanmayan “kişisel ödeme” gibi belirsiz ifadelerde ise en az 20 karakter zorunluluğu uygulanacak.
2 milyon TL – 20 milyon TL Arası İşlemler
Bu rakamlardaki tüm transferlerde “Nakit İşlem Beyan Formu” doldurulacak.
Formda işlem nedeni, alıcı ile ilişki, gelirin kaynağı gibi bilgiler yer alacak.
20 milyon TL ve Üzeri İşlemler
Bu seviyeyle birlikte beyan süreci kapsamlı hale geliyor.
Kullanıcılar:
-
Ayrıntılı açıklama yapmak,
-
İşlemi destekleyen belge ve kanıtları sunmak,
-
Gerekirse gelir veya varlık kaynağını açıklamak
zorunda olacak.
Bankalar, açıklamaları eksik görülen transferleri gerçekleştirmeyecek.
Bu Düzenleme Neden Yapılıyor?
MASAK’a göre düzenlemenin temel gerekçesi, uluslararası mali şeffaflık standartlarıyla uyum sağlamak.
Düzenleme hazırlanırken şu kriterler dikkate alındı:
-
FATF’ın (Mali Eylem Görev Gücü) belirlediği global kurallar,
-
Risk analiz raporları,
-
Diğer ülkelerde uygulanan benzer modeller.
Yetkililere göre Türkiye’de özellikle yüksek tutarlı IBAN transferlerinde kayıt dışı para hareketinin azaltılması hedefleniyor.
Hangi İşlemler Bu Kapsamda Değil?
Bazı işlem türleri yeni beyan zorunluluğundan tamamen muaf tutuluyor. Bunlar:
-
Kamu kurumları tarafından yapılan ödeme ve tahsilatlar
-
Bankalar arası merkezi veya kurumsal transferler
-
ATM üzerinden gerçekleştirilen düşük tutarlı işlemler
Bu kategoriler, düzenlemeye dahil edilmeyecek.
Kurala Uymayan Bankaları Ne Bekliyor?
Tebliğe uyum göstermeyen finansal kuruluşlar hakkında 5549 sayılı Kanun kapsamında idari yaptırımlar uygulanacak.
MASAK, hem bankaların hem kullanıcıların sisteme tam uyum sağlamasıyla kayıt dışı ekonominin önemli ölçüde daralacağını öngörüyor.
Yeni Kurallar Ne Zaman Başlıyor?
Yeni beyan sistemi, 1 Ocak 2026 itibarıyla yürürlüğe girecek.
Bu tarihten sonra:
-
200 bin TL ve üzeri her transfer için açıklama,
-
2 milyon TL üzeri işlemler için form,
-
20 milyon TL üzeri transferler için belge
zorunlu hale gelecek.
Eksik beyan sunan kullanıcıların para transferleri yapılmayacak.
