Kurban Bayramı öncesi eşimin verdiği siparişleri almak için bazı esnaf arkadaşlarımı ziyaret ettim. Aslında hem ziyaret...

Kurban Bayramı öncesi eşimin verdiği siparişleri almak için bazı esnaf arkadaşlarımı ziyaret ettim. Aslında hem ziyaret hem de alışverişti. Üç işyerinde de yarım saatten fazla oturdum. Bu süre içerisinde iki işyerinin kapısından 3 kişi girdi. Diğerine ise bir kişi bile girmedi.

İşyerlerinden ikisi gıda üzerine diğeri ise anahtar, kilit ve mutfak malzemeleri satışı yapıyordu.

Üç işyeri sahibi arkadaşımda 2023’ün geçen beş ayında geçen yılkı satışları arar hale geldiklerini söylediler.

Anahtar, kilit ve mutfak malzemeleri satan arkadaşım, hiç siftah bile yapmadan dükkân kapattığını, satışların yüzde 60-70 oranında düştüğünü, dükkânın mülkü kendisine ait olmasa kapıya kilit vuracağını söyledi.

“İnanır mısın aylık kazancım asgari ücretin altına kadar düştü. Yanımda bir eleman vardı. Kazanç ciddi oranda düşünce üzülerek çıkarmak zorunda kaldım. Elektrik, su, vergi derken elime kalan para 5-6 bin lira. Bu parayla bir ay geçinmek mümkün mü? Bankalardan kredi çekmek istedim. Hem faizi yüksek hem de istediğim rakamı vermiyorlar. Ben de Esnaf Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifine başvurdum. Oradan aldığım krediyle ayakta kalmaya çalışıyorum” dedi.

“AYLIK KAZANCIM ASGARİ ÜCRETİN ALTINA DÜŞTÜ”

Gıda işi yapan iki esnaf arkadaşımın derdi ise başka. Onlar da gıda ürünlerine gelen zamları müşterilerin “kendi kafamıza göre yapıyorsunuz” diye söylemlerinden yakındılar ve şöyle dert yandılar:

“Hafta bir etiket değiştirmek zorunda kalıyoruz. Müşteri bir hafta önce aldığı ürünün fiyatının değişmiş olduğunu görünce bizi suçluyor. Sanki zammı biz yaptık. Toptancıya siparişimi veriyorum. Parasını peşin istiyor. Anında havale ediyorum. Ertesi gün telefon ediyor. Ürünlere zam geldiğini, şu kadar fiyat artışı olduğunu söylüyor. Fiyat farkını da havale ediyorum. Bir hafta da ancak geliyor. Ürün dükkâna girdiğinde yeni bir fiyat listesi geliyor. Satışlar yüzde 50-60 oranında düştü. İnsanlar geçmişte iki-üç kilo aldıkları ürünleri artık bir veya yarım kilo almaya başladılar. Çünkü cebindeki paranın alım gücü düştü. Bizde toptancıya siparişlerimizi kasamıza giren paraya göre veriyoruz artık. Verdiğimiz sipariş ürün miktarı da yarıya düştü. Dükkân kira. Dükkân sahibi kiraya yasal olarak yüzde 25 zam yapması gerekirken yüzde 50 talep etti. O da haklı. Bugün ben çıksam benden aldığı kiranın bir-iki misli paraya kiraya verecek. Ben de düzenimiz bozulmasın diye dükkân sahibinin istediği zammı kabul etmek kaldım. Esnaf Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifinden kredi çekerek çarkı döndürmeye çalışıyoruz”.

BANKALAR KREDİ VERMİYOR

Bankalar artık küçük esnafa kredi vermiyor. Verenler de talep edilen kredi miktarının yarısını bile vermiyor. Esnaf ve Sanatkarların cam simidi Esnaf ve Sanatkârlar Kredi

ve Kefalet Kooperatifleri oldu. Çarklarını döndürmek adına Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerine başvuranların sayısı sürekli artıyor.

Bu da ister istemez yoğunluk yaşanmasına neden oluyor.

Eskişehir Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi Başkanı Suat Er’e esnafların kredi taleplerini sorduğumda, “2023 yılının ilk beş ayında dağıttığımız para 250 milyon. 5 ayda 370 kişi kredi çekti. Bekleyen dosyalarımızı da hesaplarsak beş ayda dağıtılan para 300 milyonu geçiyor. 28 Mayıs’ta yeniden seçilen cumhurbaşkanımızdan esnafın çok beklentileri var. Biz bu beklentilerimizi, küçük esnafın sorunlarını eski Enerji Bakanımız Eskişehir Milletvekilimiz Fatih Dönmez ziyarete geldiğinde anlattık. Beklentimiz şu anki faiz oranlarının yükselmemesi. Faizler yüzde 50 ve 60’larda olduğu için Esnafın diğer bankalardan kredi kullanma gibi artık öyle bir lüksü yok” dedi.

* * *

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kurduğu yeni bakanlar kurulu kabinesinde yıllar sonra Mehmet Şimşek tekrar Hazine ve Maliye Bakanı oldu. Erdoğan’ın geçmişte güvenmeyip görevden aldığı Şimşek’e Avrupalı iş adamları, sanayiciler ve finans kuruluşları güvendiği için tekrar kabineye aldı.

Bütün temennimiz, beklentimiz bozulan ekonomiyi tekrar rayına oturtabilmesi.

Tabi bu hemen olacak değil.

Zaman lazım.

Ancak uzun süre bekleyecek gücümüz kalmadı.

Ekonomistler işine fazla burun sokulmaması halinde Şimşek’in yıl sonuna kadar ekonomiyi tekrar rayına oturtabileceği görüşünü savunuyorlar.

Gerçekten yıl sonuna kadar ekonomi yeniden rayına oturacaksa millet olarak dişimizi sıkarız.