Evliya Çelebi'nin Hayatı
Mehmed Zilli, 1611 yılında İstanbul'da varlıklı bir ailede doğdu. Ailesi aslen Kütahyalı'dır ve babası Derviş Mehmed Zılli, sarayda kuyumcubaşılığı yapmıştır. Evliya Çelebi, mahalle mektebinde temel eğitim aldıktan sonra Şeyhülislam Hamit EfendiMedresesi'ne kaydoldu. Daha sonra Enderun'da eğitim gördü. Edirne'nin Osmanlı İmparatorluğu'na katılmasının ardından 1363 yılında kurulan Enderun, Osmanlı Devleti'nin son dönemlerine kadar varlığını sürdüren bir saray okuluydu.
Evliya Çelebi, okul eğitiminin yanı sıra Arapça, güzel yazı, musiki ve yabancı diller gibi özel dersler aldı. Ayrıca Kur'an eğitimi alarak hafız oldu. Eğitimini tamamladıktan sonra Osmanlı padişahı tarafından sarayda görevlendirildi. Ancak Evliya Çelebi, yeni yerler keşfetme isteğiyle saray görevinden ayrıldı. İlk olarak İstanbul ve çevresini gezdi, ardından Bursa ve İzmit'e gitti. Daha sonra tam 51 yıl boyunca Osmanlı İmparatorluğu'nun hüküm sürdüğü neredeyse her yeri dolaştı. Bu gezilerini, kendine özgü üslubuyla "seyahatnameler" olarak yazdı.
Evliya Çelebi'nin Eserleri
Evliya Çelebi'nin seyahatleri toplamda 10 ciltte yer almaktadır. Bu seyahatler şu şekildedir:
- 1630 - İstanbul ve çevresi
- 1640 - Anadolu, Kafkaslar, Girit ve Azerbaycan
- 1640 - Suriye, Filistin, Ermenistan ve Rumeli
- 1655 - Doğu Anadolu Bölgesi, Irak ve İran
- 1656 - Rusya ve Balkanlar
- 1663/1664 - Macaristan'daki askeri seferler
- 1664 - Avusturya, Kırım ve ikinci kez Kafkaslar
- 1667-1670 - Yunanistan ve ikinci kez Kırım ve ikinci kez Rumeli
- 1671 - Hac için Hicaz, Mekke ve Medine
- 1672 - Mısır ve Sudan
Evliya Çelebi'nin Ölümü
Evliya Çelebi, 1685 yılında vefat etmiştir. Ölümü sırasında Mısır'da bulunduğu düşünülmektedir.
