Kütahya’nın Demirci'nin Danişmentler Köyü'nde hayvancılıkla uğraşan 46 yaşındaki Mustafa Sevgi, köyde bu işi yapan en genç kişi. Ancak onun hikâyesi, sadece kendi köyünün değil, Anadolu’nun dört bir yanında üretimden kopan çiftçilerin ortak tablosunu gözler önüne seriyor. Artan yem maliyetleri, düşük alım fiyatları, yetersiz destekler ve sosyal güvencesizlik hayvancılığı sürdürülemez hale getiriyor.
“YARDIM HENÜZ GELMEDİ”
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından açıklanan milyarlarca liralık destek hâlâ hesaplara geçmemiş durumda. Sevgi, “Yardım yapılacağı açıklandı ama henüz hesaplara geçen bir para yok” diyerek, geciken ve etkisiz kalan desteklerin çiftçiyi umutsuzluğa ittiğini söylüyor.
“DOĞDUĞUMDAN BERİ BU İŞİN İÇİNDEYİM”
Baba mesleğini devam ettiren Sevgi, çocukluğundan bu yana hayvancılıkla uğraşıyor. Ancak bugün geldiği noktada, 3-5 hayvanla geçimini sağlamakta zorlanıyor. “Sütü 14 liradan satıyoruz, giderimiz 800 liraya çıkıyor. Kar marjı neredeyse yok” diyor.
“EN BÜYÜK YÜK YEM GİDERLERİ”
Artan yem fiyatlarının hayvancılığı bitirme noktasına getirdiğini vurgulayan Sevgi, “Normalde bir hayvan 40-45 kilo yemle yetinmeli ama bu 60 kiloya çıkıyor. Kaliteli yem çok pahalı, kar marjımız kalmıyor” sözleriyle yaşanan krizi özetliyor.
DESTEKLER HERKESE ULAŞMIYOR
Sevgi, desteklerin artık gruplara ayrıldığını, her çiftçinin faydalanamadığını belirtiyor: “Eskiden standarttı. Şimdi kadın girişimci, genç çiftçi gibi sınıflandırmalar var. Bizim de buzağımız var ama çoğu destekten yararlanamıyoruz.”
EK İŞ OLMADAN GEÇİNEMİYOR
Geçimini sağlayamayan Mustafa Sevgi, sosyal güvence için inşaat işçiliği yapmak zorunda kalıyor. “Hanım hayvanlara bakıyor, ben gündüz inşaata gidiyorum. Sigorta için çalışmak zorundayız” diyor.
“BUĞDAY EKMEK BİLE ZARAR”
Hayvanların yem ihtiyacını karşılamak için ektiği buğdayda bile zarar ettiğini söyleyen Sevgi, “Mazot, gübre ve ilaç maliyetleri yüzünden hazır almak daha ucuz hale geliyor” diyerek tarımsal üretimin de çıkmaza girdiğini anlatıyor.
ÇİFTÇİNİN TALEPLERİ
Mustafa Sevgi’nin aktardıkları, Anadolu’nun birçok köyündeki küçük üreticilerin ortak sesi niteliğinde. Çiftçilerin talepleri ise net:
-
Yem fiyatlarının düşürülmesi
-
Süt fiyatlarının maliyetlere göre güncellenmesi
-
Desteklerin düzenli ve kapsayıcı verilmesi
-
Üreticinin sosyal güvenceye kolay ulaşması
Aksi halde, köyler giderek boşalıyor ve Türkiye’nin kırsalında üretim tehlike altına giriyor.
