Akıllı cep telefonu (smart phone), iletişimin ve bilginin en hızlı yolu… Akıllı cep telefonu, sosyal hayatımızın dijital yansıması… Akıllı cep telefonu; birçok ülkede nüfusun yarısından fazlasının kullanmakta olduğu, modern telekomünikasyonun ayrılmaz bir parçası… 1990'lı yıllarda ortaya çıkan akıllı cep telefonu; vazgeçilmez iletişim aracı… Akıllı cep telefonu, teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte hayatımızın ayrılmaz bir parçası hâline gelmiş… Akıllı cep telefonu, teknolojinin ilerlemesiyle, 2000'li yılların başında SMS (Short Message Service, kısa mesaj hizmeti) ve MMS (Multimedia Messaging Service, çoklu ortam mesajlaşma hizmeti) vb. servislerle donatılmış; 2007 yılında Apple'ın iPhone'u piyasaya sürmesiyle, dokunmatik ekran, uygulama mağazaları ve mobil internet vb. özelliklere sahip olmuş… Akıllı cep telefonlar, modern hayatın vazgeçilmez bir parçası hâline gelmiş… Akıllı cep telefonu, ceplerimizde taşıdığımız bir dünyaya dönüşmüş… Akıllı cep telefonu, dijital çağın anahtarı olmuş… Akıllı cep telefonu; internet erişimi, sosyal medya kullanımı, fotoğraf ve video çekimi, oyun oynama, alışveriş yapma ve daha birçok işlevi bir arada sunarak günlük hayatımızı büyük ölçüde kolaylaştırmakta… Akıllı cep telefonu ile yapabildiklerimiz mâlum… Anında mesajlaşma (e-posta), WhatsApp, Facebook, Instagram ve X (Twitter) vb. uygulamalar… Bilgi erişimi, haberler, hava durumu, trafik bilgileri, eğitim materyalleri vb. uygulamalar… Eğlence, müzik dinleme, video izleme, oyun oynama ve kitap okuma vb. uygulamalar (YouTube, Spotify, Netflix, Kindle vb. platformlar)… Sağlık ve fitness uygulamaları…
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD - United Nations Conference on Trade and Development) tarafından yapılan bir çalışmaya göre, sırasıyla, Körfez bölgesindeki ülkeler arasında en yüksek akıllı cep telefonu kullanıcı oranına sahip ülkeler; Suudi Arabistan, Umman, Kuveyt ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE – UAE United Arab Emirates )… Akıllı cep telefonun, bir tür iyonlaştırıcı olmayan elektromanyetik radyasyon olan radyo frekans enerjisi yayması ve bu enerjinin, akıllı cep telefonun yakınındaki dokular tarafından emilmesi, sağlık için çok büyük tehlike… Akıllı cep telefonunun yaydığı radyasyon, Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC - International Agency for Research on Cancer) tarafından 2011’de yapılan açıklamaya göre, uzun süre ve yoğun bir şekilde kullanıldığında kanserojene neden olması muhtemel bir durum (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4350886/)... Buna karşın, Amerikan Kanser Derneği (The American Cancer Society -ACS) tarafından yapılan açıklamaya göre ise, IARC sınıflandırmasının kanserle ilişkili bazı riskler olabileceğini, ancak kanıtların nedensel olarak güçlü olmadığı ve daha fazla araştırılması gerektiği belirtilmekte (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20483835/, https://www.dailymail.co.uk/news/article-2591148/One-four-car-accidents-caused-cell-phone-use-driving-five-cent-blamed-texting.html, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3184892/, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3184892/)... Akıllı cep telefonu kullanımından kaynaklanan beyin tümörü riskinin arttığı kanıtlanmamış olsa da, cep telefonu kullanımının artması ve 15 yıldan daha uzun süreli cep telefonu kullanımı hakkındaki veri eksikliği, akıllı cep telefonu kullanımının, beyin kanseri riskine neden olabileceği üzerine daha fazla araştırma yapılması gerekmekte… Bilim insanları, cep telefonu kullanımının beyin aktivitesinde değişiklikler, reaksiyon süreleri ve uyku düzenleri gibi olumsuz sağlık etkilerini rapor etmişler (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3197791/)… Bu bulguların doğrulanması için yapılmakta olan çalışmalar devam etmekte (http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs193/en/)… Akıllı cep telefonu, bazı tıbbî cihazlara (kalp pilleri, implante edilebilir defibrilatörler ve belirli işitme cihazları vb. cihazlara) çok yakın iken, uçaklarda ve araba kullanırken kullanılmamalı… Bu yüzden, akıllı cep telefonu; radyo frekansı konusunda endişe duyulduğunda, kulaklık takılarak kullanılmalı ve ihtiyaç dışında uzun süre kullanılmamalı… Akıllı cep telefonunun akıllıca kullanılması son derece önemli… Akıllı cep telefonu; doğru, etkin ve verimli kullanılmadığında çok tehlikeli… Akıllı cep telefonu, birçok avantaj sunsa da, bazı olumsuz etkileri de bulunmakta… Akıllı cep telefonunu akılsızca kullanınca, fiziksel ve zihinsel sağlığımız olumsuz etkilenmekte… En kötüsü, bağımlılık… Akıllı cep telefonuyla sürekli meşgul olmak, sosyal ilişkilerimizi ve iş performansımızı olumsuz etkilemekte… Göz sağlığımız bozulmakta… Uzun süre ekran başında kalmak, göz yorgunluğuna ve kuru göz sendromuna yol açabilmekte, mavi ışık mâruziyeti uyku düzenimizi bozabilmekte… Fiziksel sağlığımız bozulmakta… Sürekli oturarak telefon kullanımı, boyun ve sırt ağrılarına neden olabilmekte… Hareketsiz hayat tarzı, obezite riskini artırmakta… Güvenlik ve mahremiyetimiz riske edilmekte… Kişisel verilerin depolanması ve paylaşılması nedeniyle güvenlik riskleri oluşmakta, kötü niyetli yazılımlar ve veri hırsızlığı olmakta…
Eğitimde akıllı cep telefonu vb. araçları kullanmak ne doğru? Yasaklanması gerçekten doğru mu? Aslında bütün mesele, her şeyde olduğu gibi, ifrat ve tefrit meselesi, irade zaafı… İrade zaafı ve idare zaafı bütünleşince, illete dönüşen hâl… Eğitimde akıllı telefon kullanmak, hem avantajlı hem dezavantajlı… Avantajlar: Bilgiye erişim hızı… Öğrencilerin, internet üzerinden anında bilgiye ulaşabilmesi, araştırma ve öğrenme vetirelerinin/süreçlerinin hızlanması… Eğitim uygulamaları… Birçok eğitim uygulaması, öğrenmeyi daha interaktif ve eğlenceli hâle getirmekte… İletişim kolaylığı… Öğrenciler ve öğretmenler arasında iletişimin kolay olması, ödevler ve projeler hakkında hızlı bilgi alışverişi yapılabilmesi… Dijital okuryazarlık… Teknolojinin eğitimde kullanılmasının, öğrencilere dijital okuryazarlık becerileri kazandırması… Dezavantajlar: Sosyal medya ve oyunlar gibi dikkat dağıtıcı unsurların olması… Sınavlar sırasında, kopya çekilmesi… İnternet bağlantısının maliyetinin olması… Fiziksel ve psikolojik etkilerinin olması, göz yorgunluğuna, uyku sorunlarına ve sosyal izolasyona mâruz kalınması… Elimizdeki bıçak ile ekmek kesmek doğru olan eylem… Bıçak ile birilerine ya da kendimize zarar vermek doğru olmayan eylem… Bıçak; doğru kullanıldığında çok yararlı; yanlış kullanıldığında ise son derece zararlı… Her bir şey böyle… Okullarda davranış eğitimi verilemediğinde, akıllı cep telefonunun, kullanan öğrenciyi akılsız bir bireye, mankurta, dördüncü maymuna, bukalemuna dönüştürmesi normal… Yapılması gereken; kadim medeniyet değerlerimiz ile davranış eğitimine ağırlık verilerek öğrencilerin yetiştirilmesi… Yoksa akıllı cep telefonu kullansalar da, kullanmasalar da, sadece bilgi yüklü hamallar olacaklardır… Akıllı telefonun eğitimde etkili ve verimli bir şekilde kullanılması için dengeli bir yaklaşım benimsemek mühim… Eğitimcilerin ve velilerin, öğrenciler tarafından akıllı telefonun nasıl ve ne zaman kullanılacaklarını belirlemesi ve net doğru ve sürdürülebilir kurallar koymaları gerekir…
Maalesef, günümüzde akıllı cep telefonu, âdeta dijital emzik hâline gelmiş… Telefon, sahibinden, kullanıcısından da mı akıllı? Bu, gerçekten, zihinleri uyuşturan, uyuşturucu almakla eşdeğer bir durum… Bu dijital zehir… Bununla teknoloji tutkunluğu olan hastalığa mâruz kalıp, ortam dinlemeden tutun bilgi kirliliği ve sanal bataklığa doğru, sanal âleme bireylerin göçüne alet oluyoruz… Sanal âlemde yapılan fake (sahte) montaj ve kurgu çekim ve yanıltmaları gerçeğinden ayırmakta güçlükler çekiyoruz… Bu, dijital savaşta esir olmak demek... Dijital zehirden korunmak için çözüm dijital teknolojiyi terk etmek değil elbette… Önemli olan, her alanda, özellikle eğitim sistemimizde teknolojiyi doğru, kararlı ve ölçülü kullanabilmek… Selam, sevgi ve saygılarımla. https://bit.ly/muzafferceven kanalımı takip etmeniz dileğiyle…
