Darwin kifayetsiz muhterisliği ya da diğer bir anlamda cahil cesaretini şu sözlerle ifade etmişti:
''Cahillik, daha sıklıkla bilgiyi değil, güveni doğurur; ısrarla şu veya bu problemin bilimle çözülemeyeceğini iddia edenler, çok bilenler değil, az bilenlerdir.''
''Cahillerin/beceriksizlerin/yeteneksizlerin ölçüsüzlükleri kendileriyle ilgili algılarındaki hatalardan; yüksek bilgi düzeyine sahip, becerikli, yeteneklilerin ölçüsüzlüğü ise diğer insanlarla ilgili algılarındaki hatalardan kaynaklanmaktadır.''
1995 yılında 44 yaşındaki McArthur Wheeler isimli kişi, limon suyunun 'tuhaf' olarak tanımladığı kimyası ile ilgili çok derin bilgilere sahip olduğu savıyla, yüzünü limon suyuna bulayarak 2 bankayı üst üste soymaya kalkar. İddiasına göre limon suyunun görünmez yazılar yazmakta kullanılabilmesini sağlayan 'gizemli' kimyası sayesinde, kendisini de 'görünmez' kılacak ve bankadaki kameralar onu kaydedemeyecektir. Bankaları soymayı başarır; ancak tabii ki kameralar sorunsuz bir şekilde kaydı yapar ve aynı gün içerisinde polis, Wheeler'i kolayca yakalar. Bu ilginç girişimin nedeni, Wheeler'in cahil cesaretinden başka bir şey değildir.
Bunun üzerine Dunning ve Kruger bir araştırma başlatırlar. Fizyolojik ve zihinsel alanda yapılan çeşitli uygulamaların sonucunda şu bulgulara ulaşırlar:
* Niteliksiz insanlar ne ölçüde niteliksiz olduklarını fark edemezler.
* Niteliksiz insanlar, az da olsa var olan niteliklerini abartma eğilimindedirler.
* Niteliksiz insanlar, gerçekten nitelikli insanların niteliklerini görüp anlamaktan da acizdirler.
* Eğer nitelikleri belli bir eğitimle artırılırsa, aynı niteliksiz insanlar, niteliksizliklerinin farkına varmaya başlarlar.
Cornell Üniversitesi'ndeki öğrenciler arasında bir test yapılır ve klasik 'nasıl geçti ?' sorusuna öğrencilerden yanıt istenir.
Soruların % 10'una bile yanıt veremeyenlerin 'kendilerine güvenleri' müthiştir. Onların 'testin % 60'ına doğru yanıt verdiklerini' düşündükleri; hatta 'iyi günlerinde olmaları halinde % 70 başarıya bile ulaşabileceklerine inandıkları' ortaya çıkmıştır.
Soruların % 90'ından fazlasını doğru yanıtlayanlar ise 'en alçak gönüllü' deneklerdi; soruların % 70'ine doğru yanıt verdiklerini düşünüyorlardı.
Tüm bu sonuçlar bir araya getirilir ve Dunning Kruger Etkisi'nin metni yazılır:
'' İşinde çok iyi olduğuna'' yürekten inanan 'yetersiz' kişi, kendini ve yaptıklarını övmekten, her işte öne çıkmaktan ve aslında yapamayacağı işlere talip olmaktan hiç bir rahatsızlık duymaz ! Aksine her şeyin hakkı olduğunu düşünür !
Ancak bu 'cahillik ve haddini bilmeme' karışımı mesleki açıdan müthiş bir itici güç oluşturur. Eksiler kariyer açısından artıya dönüşür.
Sonuçta 'kifayetsiz muhterisler' her zaman ve her yerde daha hızlı yükselirler.
NE OKUMALI
Aziz Nesin, Zübük. (Daha önce de bu kitabı ve filmini önermiştim. Bir kez daha öneriyorum. Özellikle de şu dönemde okunması ve izlenmesi gereken bir eser.)
NE İZLEMELİ
Yönetmenliğini Kartal Tibet'in yaptığı ve başrolünü Kemal Sunal'ın oynadığı Zübük.