Ortalama her üç kadından birinde görülen kansızlık, yani demir eksikliği anemisi, çoğu zaman göz ardı edilebiliyor. Halsizlik, baş dönmesi, unutkanlık gibi belirtiler çoğu zaman yorgunlukla karıştırılıyor. Ancak bu sessiz ilerleyen tablo, uzun vadede yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebiliyor. Kadınlarda regl döngüsüne bağlı olarak yaşanan kan kaybı beslenmeyle karşılanmazsa, vücut zamanla demir depolarını tüketiyor. Bu da kadınlarda demir eksikliği anemisinin daha sık görülmesine sebep oluyor. Ayrıca regl döngüsüne ek olarak hamilelik ve emzirme dönemleri, yetersiz hayvansal protein alımı, aşırı çay/kahve tüketimi, sık aralıklarla doğum yapmak, yapılan yanlış yoğun diyetler ve zayıflama çabaları da anemiyi tetikliyor.
Demir eksikliği belirtileri birçok etmenle karıştırılabilir. Kansızlık her zaman dramatik belirtilerle ortaya çıkmaz. En sık görülen belirtiler şunlardır: Sürekli halsizlik ve yorgunluk, Solgun ten ve dudaklar, Tırnaklarda kırılma, saç dökülmesi, Baş ağrısı, baş dönmesi, Çarpıntı ve nefes darlığı, Konsantrasyon güçlüğü olarak sıralanabilir.
Kansızlıkta Beslenmenin Rolü
İyi haber şu ki, kansızlık çoğu zaman doğru beslenme ile önlenebilir ve hafif düzeydeyse tamamen düzeltilebilir. Beslenme demir içeriği yüksek besinlerle desteklenirse tedavi tablosu olumlu olacaktır. Demir içeriği yüksek besinler kırmızı et, sakatat (özellikle karaciğer), yumurta sarısı, koyu yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, pazı), kuru baklagiller, pekmez, kuru kayısı, kuru üzüm olarak sayılabilir.
Demir içeriği yüksek besinleri demir emilimi artıran besinlerle birlikte tüketmek verimi artıracaktır. Demir emilimini artıran besinler: C vitamininden zengin Portakal, kivi, limon, çilek vb.
Hayvansal kaynaklı proteinler demir eksikliği tedavisinde emilim kolaylığından dolayı önerilir.
Demir Eksikliği Beslenme Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler:
Çay/kahveyi öğünle birlikte içmeyin. En az 1 saat ara verin.
Süt ve süt ürünleri bazı bireylerde demir emilimini azaltabilir, özellikle destek alıyorsanız ayrı zamanlarda tüketin.
Gerekiyorsa hekimin önerisiyle demir takviyesi almaya özen gösterin.
Sonuç olarak, kendinizi yorgun hissediyorsanız "Normal" demeyin. Kansızlık, günlük yaşantıyı sanıldığından çok daha fazla etkiliyor. Enerji, hafıza, hatta kalp sağlığı… Sadece kilo değil, kan değerlerinizi de takip etmeyi ihmal etmeyin.
UZMAN DİYETİSYEN AYŞEGÜL AKKAYA ERDEN
